Agressie zien aankomen: dreiggedrag

Honden bijten zelden 'zomaar'. Voordat een hond daadwerkelijk bijt, geeft hij vrijwel altijd verschillende waarschuwingssignalen af. Het is voor een hond namelijk veel gunstiger om door middel van dit soort signalen een conflict 'uit te vechten' dan om daadwerkelijk een fysieke strijd aan te gaan. Bij een gevecht loopt de hond immers altijd de kans dat hij zelf flink gewond raakt. Honden zijn er dan ook op gericht om conflicten te vermijden.

Helaas worden deze signalen door de mens nogal eens over het hoofd gezien, waardoor de situatie uit de hand loopt en de hond geen andere keuze meer heeft dan te bijten. Het is belangrijk deze waarschuwingssignalen bij uw hond te herkennen zodat u bijtijds kunt ingrijpen.

Waarschuwingssignalen

De eerste tekenen dat een hond een situatie vervelend vindt, zijn vaak stress signalen en kalmerende signalen zoals achteruit deinzen, wegkijken of zijn tong kort uit zijn bek steken. Zie hiervoor ook het onderdeel Stress herkennen.

Als de situatie voortduurt of als de hond agressie wil inzetten om iets te bemachtigen, zal hij gaan dreigen. Er zijn verschillende niveaus van dreiggedrag:

• verstijven van het lichaam, spanning
• aanstaren (recht of van opzij, bij dit laatste is vaak oogwit te zien)
• gromblaffen, grommen (vaak zie je ook dat het haar op nek of rug overeind gaat staan, dit heet ‘borstelen’)
• neus rimpelen
• lip optillen, tanden laten zien
• uitvallen zonder daadwerkelijk te bijten (‘ernaast bijten’)

Hierbij moet u er rekening mee houden dat zowel een zelfverzekerde hond als een angstige hond kan bijten. De hond kan dus zowel een hoge als een lage houding aannemen.

Sommige honden dreigen heel uitgebreid in meerdere stappen voor ze overgaan tot bijten. Bij andere honden gaat het snel en is er maar een korte waarschuwing. Dit hangt samen met het karakter van de hond, de situatie en wat de hond heeft geleerd van eerdere ervaringen.

Wat doet u als een hond dreigt

Stresssignalen, kalmerende signalen en dreiggedrag zijn tekenen dat de hond de situatie onprettig vindt. Wanneer al deze waarschuwingssignalen niet serieus genomen worden, kan de hond overgaan tot uitvallen en bijten.

Laat een hond in een bepaalde situatie deze waarschuwingssignalen zien, voorkom dan dat hij bijt door de dreiging voor de hond weg te nemen, bijvoorbeeld door rustig een stap achteruit te zetten, door te stoppen waar u mee bezig was of (als het uw eigen hond is) door de hond uit de situatie te halen. Wordt niet boos en ga niet gillen of rennen, dit werkt averechts.

Bij het onderdeel agressie – omgaan met agressie vindt u meer tips over hoe u op een dreigende hond kunt reageren om erger te voorkomen.

Bijten zonder dreigen

Het komt ook voor dat een hond vrijwel direct bijt, zonder eerst te dreigen. Dat kan komen doordat de hond in het verleden gestraft is voor bijvoorbeeld grommen. Als hij zo heeft geleerd dat zijn waarschuwingen niet helpen en dat de situatie er voor hem zelfs slechter op wordt, zal hij het waarschuwen gaan overslaan en direct bijten om zichzelf toch te verdedigen. Wie heel goed kijkt, zal vaak toch stresssignalen zien vlak voor de beet.

Maar het ontbreken van dreigsignalen kan ook betekenen dat de agressie van de hond in feite prooivang-gedrag is. De hond ziet degene die hij bijt als een prooi die hij wil vangen en misschien zelfs doden. Een prooi waarschuw je niet: die probeer je juist zo snel mogelijk te pakken. Dit komt wel voor bij 'hoog-risico honden', die aanvallen zonder waarschuwing. Ze zijn niet uit op het voorkomen van een conflict, maar op het vangen van hun prooi.

Ook bij competitief gedrag kan het voorkomen dat honden niet of nauwelijks dreigen. Bijvoorbeeld bij een reu die steeds andere reuen aanvalt zodra hij ze tegenkomt. Deze honden hebben meestal geleerd dat ze kunnen winnen en willen daarom een gevecht niet afwenden door te dreigen, maar willen juist vechten om het gevoel van winnen te ervaren.